Ku wa 1 Mata 2025, Senateri w’Umudemokarate Cory Booker wo muri New Jersey yakoze ijambo ry’igihe kirekire ku nteko ishinga amategeko rya Leta Zunze Ubumwe za Amerika, rikaba ari ryo rirerire mu mateka y’iyo nteko, rimara amasaha 25 n’iminota 4. Iri jambo ryarenze iryo Senateri Strom Thurmond, wari ushyigikiye ivangura ry’amoko, yakoze mu 1957, rimara amasaha 24 n’iminota 18, ubwo yageragezaga guhagarika itegeko ry’uburenganzira bwa muntu (Civil Rights Act).
Iri jambo rya Booker ryari igikorwa cyo kwamagana politiki za Perezida Donald Trump wahoze ayobora Amerika no kurengera demokarasi. Yatangiye kuvuga saa 12:59 z’umugoroba ku wa Mbere, arangiza saa 2:05 z’umugoroba ku munsi wakurikiyeho. Nubwo atari filibuster (ibikorwa byo gukerereza itorwa ry’amategeko), byadindije amatora y’ibyemezo bya Trump, nk’ugutoranya ambasaderi wa Amerika muri OTAN no kwemeza amategeko y’imisoro.
Muri iri jambo, Booker yagarutse ku nkuru z’abaturage bagizweho ingaruka na politiki za Trump, zirimo kugabanya inkunga ya leta ku bwiteganyirize bw’izabukuru (Social Security) na gahunda y’ubuvuzi bwa Medicaid. Yanenze politiki ya Trump yagaragazaga ukugirana umubano ukomeye n’u Burusiya, ndetse aburira abantu ku “bibazo bikomeye bitegereje itegeko nshinga rya Amerika.” Yavuze amagambo ya John Lewis, umwe mu bayoboye urugamba rw’uburenganzira bwa muntu, asaba Abanyamerika gukomeza “gushyira mu bikorwa ibifitiye rubanda akamaro” kugira ngo barwanye ubutegetsi bw’igitugu. Yanashyize mu buryo bushya amateka y’ijambo rya Thurmond, ati: “Ndi hano nubwo yavuze… abantu nibo bafite imbaraga kurusha byose.”
Booker yiteguye iri jambo mu buryo budasanzwe, aho yafashe icyemezo cyo kwiyicisha inzara iminsi myinshi (yahagaritse kurya ku wa Gatanu no kunywa ku Cyumweru) kugira ngo atagorwa no kujya ku bwiherero, kuko amategeko ya Sena atabyemera mu gihe umuntu akivuga. Yakoresheje impapuro 1,164 z’amakuru, asoma amabaruwa 200 y’abaturage, kandi yahuye n’ibihe bikomeye birimo imitsi ifatana n’umwuma. Yashingiye ku murongo wa Bibiliya muri Yesaya 40:31 kugira ngo akomeze kwihangana. Bagenzi be nka Chuck Schumer na Chris Murphy bamufashije, bamubaza ibibazo kugira ngo abone umwanya wo guhumeka. Schumer yavuze ko iryo jambo ryari “imbaraga zidasanzwe” zigaragaza uko Abademokarate barwanya politiki za Trump.
Ibiro bya Perezida wa Amerika byatesheje agaciro iri jambo, bivuga ko ari “igihe cyo kwiyerekana nk’intwari” (bisa n’igikorwa cyo kuvuga ngo ‘Ndi Spartacus’), bagaragaza ko Booker akunze gukoresha uburyo bw’amarangamutima mu mvugo ze. Nyamara, Abademokarate bo ku rwego rw’imbere mu gihugu bamushyigikiye cyane, bohereza ubutumwa bugera ku 28,000 mu biro bya Sena no gukwirakwiza amashusho ye ku mbuga nkoranyambaga, aho kuri TikTok yarebwe inshuro miliyoni 350.
Iri jambo ryabaye ikimenyetso cy’amateka, aho umusenateri w’umwirabura yaciye agahigo kari karashyizweho n’umusenateri warwanyaga uburenganzira bw’abirabura. Byagaragaje kandi uko Abademokarate bakomeje kurwanya gahunda za Trump. Nubwo bamwe bibajije niba byari bifite akamaro gafatika, abayashyigikiye babifashe nk’igikorwa cyo kugira ihagarara rikomeye kuri politiki zibangamira abaturage boroheje.
Iki gikorwa cya Booker cyagaragaje uburyo Sena ihinduka urubuga rwa politiki rusaba imbaraga, ubudasa, n’ubutumwa bukomeye. Mu gihe Thurmond yageragezaga gukumira uburenganzira bw’abirabura, Booker we yakoze igikorwa cyo kurengera demokarasi n’uburenganzira bw’abaturage. Iri jambo rye ryasize isomo rikomeye ku mateka ya Amerika, ryerekana uko urugamba rwo kurengera demokarasi rukomeje, rujyanishijwe n’ibihe by’iki kinyejana.