Minisitiri w’Ububanyi n’Amahanga w’u Rwanda, Amb. Olivier Nduhungirehe, yatangaje ko u Rwanda rudafite ubwoba bw’ibihano mpuzamahanga, ahubwo rukomeje gushyira imbere umutekano w’igihugu n’abaturage barwo. Ibi yabivuze nyuma y’uko ibihugu bimwe by’i Burayi, birimo u Bwongereza n’u Bubiligi, bifashe ibihano ku Rwanda, byarushinje gushyigikira umutwe wa M23 urwanya Guverinoma ya Repubulika Iharanira Demokarasi ya Congo (RDC).
Guverinoma ya RDC yakomeje gushinja u Rwanda gufasha M23 kuva uyu mutwe wongeye kwigaragaza mu ntangiriro za 2022, ndetse yahagurukiye gusaba amahanga gufatira u Rwanda ibihano. U Bwongereza, kimwe n’u Bubiligi, bumvise ibi byifuzo bya Kinshasa, buratangaza ko buhagaritse ubufatanye na Kigali mu bice bimwe by’iterambere no mu bya gisirikare.
U Rwanda rwamaganye ibi bihano, ruvuga ko ari ibihano bibogamye, bishingiye ku marangamutima ya RDC, aho kwita ku kibazo nyamukuru cy’umutekano muke mu Burasirazuba bwa Congo. MINAFFET yatangaje ko Guverinoma ya RDC ifite uruhare runini mu guhungabanya umutekano mu karere, kubera ko yifatanyije n’imitwe irwanya u Rwanda, irimo FDLR, abarwanyi ba Wazalendo, ndetse n’ingabo z’ibihugu nka Burundi na Afurika y’Epfo.
Amb. Nduhungirehe yasobanuye ko u Rwanda rudahangayikishijwe n’ibihano bya dipolomasi, ahubwo ikintu rwitaho cyane ari umutekano warwo. Ati: “Icyo dutinya si ibihano mpuzamahanga, ahubwo ni icyahungabanya umutekano wacu n’uburenganzira bw’abaturage bacu. Twanyuze mu bihe bigoye mu 1994, ntituzigera twemera ko bibaho ukundi.”
U Rwanda rwanagaragaje ko amahanga adakwiye gukomeza guha uburenganzira Kinshasa bwo kwitarutsa ibibazo byayo, ahubwo ikwiye kotswa igitutu kugira ngo yubahirize imyanzuro yafashwe n’abayobozi ba EAC (Umuryango wa Afurika y’Iburasirazuba) na SADC (Umuryango w’Iterambere rya Afurika y’Amajyepfo), hagamijwe kurangiza ibibazo byo mu Burasirazuba bwa RDC.
Kuba amahanga ahitamo gufatira ibihano u Rwanda, mu gihe RDC ikomeje ibikorwa byayo byo gufasha imitwe ihungabanya umutekano, ni ibintu Minisitiri Nduhungirehe avuga ko ari ukwibeshya gukomeye. Yagize ati: “Aho kugira ngo RDC isabwe gukemura ibibazo biri imbere mu gihugu cyayo, amahanga yahisemo gukomeza kuyishyigikira no gufata ibihano bidafite ishingiro ku Rwanda.”
U Rwanda rwahamije ko nubwo rufashwe mu buryo nk’ubu, rutazigera rureka kurinda abaturage barwo ndetse rukazashyira imbere ingamba zo guhangana n’ibibazo bishobora guhungabanya umutekano warwo.